Edukira joan

Elizabeth Blackadder

Wikipedia, Entziklopedia askea
Elizabeth Blackadder

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakElizabeth Violet Blackadder
JaiotzaFalkirk, 1931ko irailaren 24a
Herrialdea Erresuma Batua
HeriotzaEdinburgo, 2021eko abuztuaren 23a (89 urte)
Hezkuntza
HeziketaFalkirk High School (en) Itzuli
Edinburgh College of Art (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Irakaslea(k)William George Gillies (en) Itzuli
William MacTaggart (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakmargolaria, grabatzailea eta watercolorist (en) Itzuli
Lantokia(k)Eskozia eta Edinburgo
Jasotako sariak
KidetzaRoyal Academy of Arts
Eskoziako Errege Akademia
Royal Scottish Society of Painters in Watercolour (en) Itzuli
Discogs: 4994339 Edit the value on Wikidata

Elizabeth Violet Blackadder (Falkirk, Eskozia, 1931ko irailaren 24a - Edimburgo, Eskozia, 2021eko abuztuaren 23a)[1][2][3] margolari eta grabatzaile britainiarra izan zen. Eskoziako Errege Akademiarako eta Royal Academy of Arts-erako aukeratu zuten lehen emakumea izan zen.[4][5]

1962an Edinburgh College of Art-en hasi zen irakasten, eta han jarraitu zuen 1986an erretiroa hartu zuen arte. Olio-pintura, akuarela, marrazketa eta grabatua bezalako baliabideekin lan egin zuen. Natura hilen margolan eta marrazkietan, kontu handiz aztertu zuen objektuen arteko tartea. Erretratuak eta paisaiak ere margotu zituen, baina haren ondorengo lanak, batez ere, katuak eta loreak ditu, xehetasun handiz. Bere lana Tate Galleryn, Scottish National Gallery of Modern Arten eta New Yorkeko MoMAn[6] ikus daiteke, eta Royal Mailen zigilu batzuetan ere agertu da.[1] 2012an, Alex Salmond Eskoziako lehen ministroaren gabonetako txartel ofiziala margotzeko aukeratu zuten.[7]

Lehen urteak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Blackadder Weir Streeteko 7. zenbakian jaio eta hazi zen, Falkirk, Thomas eta Violet Isabella Blackadderren hirugarren alaba. Violet Blackadderrek ziurtatu zuen Elizabethek hezkuntza-aukera oparoak izango zituela, eta, bere alabari gertatutako borrokak saihestera deliberatuta, bere aita konbentzitu zuen Elizabeth etxe-zientzietako irakasle izateko prestakuntza susta zezan.[8] Blackadderren aita hamar urte zituela hil zen. Ama 1984an hil zitzaion, 89 urte zituela.[9]

Haurtzaroaren zati handi bat bakarrik eman zuen, hein batean irakurtzeko gogo handia zuelako. Nerabezaroan, Blackadder tokiko loreak zehatz-mehatz biltzen hasi zen, espezimenak prentsatu eta latinezko izen osoekin etiketatuz. Lilura hori askoz beranduago sortu zen bere landare eta lore margoetan.[8]

Hezkuntza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Falkirk High School-eko ikasle ohiak bere margolanetako bat eskolari eman zion 1986an bere mendeurrena zela eta. Blackadderrek bere arte klaseetatik bereziki lortu zuen plazera gogoratu zuen, baina landareak disekzionatu eta marraztea ere gozatu zuen bere botanika ikasketen zati gisa. Seigarren urtearen zatirik handiena Falkirk High School-eko arte aretoan eman zuen.[8]

1949ko irailean iritsi zen Edinburgora, Arte Ederren karrera hastera. Karrera hori ia amaituta zeukan, eta 1954an ohorezko matrikularekin graduatu zen. Arte bizantziar goiztiarra ikasi zuen unibertsitatean zegoela, eta bere lanean eragin iraunkorrenetako bat William Gillies margolari emankor eta tutorea izan zen. Blackadderrek bere ibilbideko laugarren eta bosgarren urteak bere berehalako azterketetan kontzentratuz igaro zituen; aldi horretan ezagutu zuen John Houston artista eskoziarra, geroago bere senar bihurtuko zena.[8]

Arte Ederretako lizentziaturaren bosgarren eta azken urtea Edinburgh College of Art-en eman zuen, non urte osoan zehar ikertu baitzuen William MacTaggarti buruz hitz egiteko. 1954an graduatu zen bere klaseko lehen tituluarekin, eta Eskoziako Errege Akademiaren Carnegie bidaia-beka bat eta Edinburgh College of Art-eko Andrew Grant graduondoko beka bat jaso zituen.[8]

Ibilbide profesionala

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1954an, Blackadderrek Carnegie bekako dirua inbertitu zuen Jugoslavia, Grezia eta Italian barrena egindako hiru hilabeteko bidaian, non arte klasiko eta bizantziarrean zentratu zen.[8] 1962an, bere margolanak, White Still Life, Easterrek Eskoziako Errege Akademian artista gazte baten lanik onenaren Gurtrie saria jaso zuen.[10] 1960ko hamarkadan, natura hilekiko interesa garatu zuen, paisaiarekiko maitasunarekin jarraitu zuen bitartean, Frantzian, Espainian, Portugalen eta Eskozian paisaiak margotzen, eta gero eta ospe handiagoa hartu zuen bere lore-pinturengatik, Loreak oihal indiar baten gainean adibide nabarmena izanik. Frantziara egin zituen bidaietan Henri Matisse artista hurbilagotik ezagutu zuen eta eragin horren ondorioz paleta arindu zion.

1980ko hamarkadan, hainbat aldiz bisitatu zuen Japonia, eta garai hartako margolan askok bidaia horien eragina erakusten zuten.[6] 1985ean lehen aldiz bisitatu eta hurrengo urtean itzuli zenean, Blackadderrek ekialdeko teknika eta gaietan zuen interesa Mercury Galerian 1991n erakutsi ziren olio eta akuarela batzuetan gauzatu zen.[11] Tokioren bizitasun teknikoa saihesteko nahiak Blackadder Kyotoko zen lorategietara eraman zuen; zentzu askotan, bere obrak espazio hutsaren ideiari funtsezko garrantzia ematen dioten zen-aren printzipioak irudikatzen ditu.[12] Blackadder ere Estatu Batuetara joan zen. Bere bidaietako oroitzapenak bere margolan askotan agertzen dira.

1985ean Glasgow Print Studion hasi zen lanean, grabatuak egitera gonbidatu ondoren.[13] Maisu grabatzaileekin lan egin zuen une horretatik 2014ra arte, eta akuaforteak eta serigrafiak ekoizteari ekin zion batez ere, litografia eta xilografia batzuekin. Katuak eta loreak izan ziren gai nagusiak, baina Europan eta Japonian egindako bidaien irudiak ere sartu ziren.

Ohoreak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Blackadder Londresko Arteen Errege Akademiako eta Eskoziako Errege Akademiako akademikoa izan zen lehen emakumea izan zen.[14]

1982an Britainiar Inperioaren Ordena jaso zuen 2003an Britainiar Inperioko Damak sustatutako arteari egindako ekarpenagatik.[15]

2001ean «Eskoziako Maiestatearen Margolari eta Estilista» izendatu zuten.[14]

1989an Heriot-Watt Unibertsitateko ohorezko titulu batekin batera[16], gutxienez beste hiru unibertsitatetako ohorezko doktoretzak jaso ditu Blackadderrek.

Erakusketak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bakarkako erakusketak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 57 Gallery, Edinburgo, 1959
  • The Scottish Gallery, Aitken Dott, Edinburgo, 1961
  • Mercury Gallery, Londres, 1965
  • The Scottish Gallery, Aitken Dott, Edinburgo 1966
  • Thames Gallery, Eton, 1966 Mercury Gallery, Londres, 1967
  • Reading Art Gallery and Museum, 1968
  • Lane Art Gallery, Bradford, 1968
  • New Paintings, Mercury Gallery, Londres, 1969
  • Vaccarino Gallery, Florencia, 1970
  • Scottish Arts Council Retrospective Touring Exhibition; Edinburgo, Sheffield, Aberdeen, Liverpool, Cardiff, Londres, 1981–1982
  • Theo Waddington Gallery, Toronto, Canadá, 1982
  • New Paintings, Mercury Gallery, Londres, 1988
  • Elizabeth Blackadder, Aberystwth Arts Centre,1989, the Gardener Centre, Brighton, 1989, Oriel Bangor Art Gallery, 1989
  • New Oils and Watercolours, Mercury Gallery, Londres, 1991
  • New Work, Oils and Watercolours, Mercury Gallery, Londres 1993
  • New Oils and Watercolours, Mercury Gallery, Londres, 1996
  • Elizabeth Blackadder, Mercury Gallery, Londres, 1999
  • Paintings, Prints and Watercolours 1955-2000, Talbot Rice Gallery, Edinburgo, 2000

Erakusketa kolektibo hautatuak​[17]

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Contemporary Scottish Painting, Toronto, Canadá 1961
  • Fourteen Scottish Painters, Commonwealth Institute, Londres, 1963-1964
  • Three Centuries of Scottish Painting, National Gallery of Canada, Ottawa, 1968
  • The Edinburgh School, Edinburgh College of Art, 1971
  • Edinburgh Ten 30, Scottish Arts Council Exhibition touring Wales, 1975
  • British Paintings 1952-1977, Royal Academy, Londres, 1977
  • Painters in Parallel, Scottish Arts Council, Edinburgh College of Art, 1978
  • Scottish Paintings and Tapestries, Offenburg, Alemania del Oeste, 1979
  • The British Art Show, Arts Council of Great Britain touring exhibition, 1980
  • Master Weavers, Dovecot Studios' Tapestries, Scottish Arts Council, Edinburgo, 1980
  • Six Scottish Painters, Graham Gallery, Nueva York, 1982
  • Portraits on Paper, Scottish Arts Council, 1984
  • One of a Kind, Glasgow Print Studio, 1985
  • Still-Life, Harris Museum, Preston, 1985
  • Scottish Landscapes, Galería nacional de Brazil, Río de Janeiro, 1986
  • The Flower Show, Stoke-on-Trent Art Gallery, touring show, 1986
  • Flowers of Scotland, Fine Art Society, Glasgow Scottish Art Since 1900, Scottish National Gallery of Modern Art
  • Images of Paradise, Rainforest Fund, 1988
  • Within These Shores, a selection of works from the Chantrey Bequest, Graves Art Gallery, Sheffield, 1989
  • Scottish Monotypes, Glasgow, Print Studio Salute to Turner, National Trust, Londres, 1990
  • Brush to Paper, 3 Centuries of British Watercolours, Aberdeen Art Gallery touring exhibition, 1991
  • Writing on the Wall, Tate Gallery, Londres, 1993
  • The Line of Tradition, National Gallery of Scotland, 1993
  • Celebration, Hunterian Art Gallery, Universidad de Glasgow, 1999
  • Liberation and Tradition, Scottish Art 1963-1975, Aberdeen Art Gallery, McManus Gallery, Dundee, 1999

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b «Elizabeth Blackadder» web.archive.org 2010-12-08 (Noiz kontsultatua: 2024-02-12).
  2. ↑ (Ingelesez) Scottish artist Dame Elizabeth Blackadder dies, aged 89. 2021-08-24 (Noiz kontsultatua: 2024-02-12).
  3. ↑ (Ingelesez) Tate. «Elizabeth Blackadder 1931–2021» Tate (Noiz kontsultatua: 2024-02-12).
  4. ↑ (Ingelesez) «Elizabeth Blackadder» The Scottish Gallery (Noiz kontsultatua: 2024-02-12).
  5. ↑ «Dame Elizabeth Blackadder | Artist | Royal Academy of Arts» www.royalacademy.org.uk (Noiz kontsultatua: 2024-02-12).
  6. ↑ a b (Ingelesez) «Dame Elizabeth Blackadder from The Gazetteer for Scotland» www.scottish-places.info (Noiz kontsultatua: 2024-02-12).
  7. ↑ (Ingelesez) «Dame Elizabeth Blackadder painting features on Salmond Christmas card» BBC News 2012-12-12 (Noiz kontsultatua: 2024-02-12).
  8. ↑ a b c d e f Bumpus, Judith. (1988). Elizabeth Blackadder. Oxford : Phaidon, 13-19 or. ISBN 978-0-7148-2520-5. (Noiz kontsultatua: 2024-02-12).
  9. ↑ McLean, Jack (1989ko otsailaren 6a). «Blackadder quietly joins famous names of Scottish art». Glasgow Herald.
  10. ↑ (Ingelesez) Hillstrom, Laurie Collier; Hillstrom, Kevin. (1999). Contemporary women artists. Detroit : St. James Press ISBN 978-1-55862-372-9. (Noiz kontsultatua: 2024-02-12).
  11. ↑ Bustard, Jim (1991ko ekainaren 10a). «Oriental Expertise». The Scotsman.
  12. ↑ McKay, Ian (1989ko apirila). «Purity of Spirit». Apollo Magazine: 277.
  13. ↑ Henry, Clare (1993ko martxoa). «The First 21 years of Glasgow Print Studio» (pdf) (ingelesez).
  14. ↑ a b (Ingelesez) Darwent, Charles. (2021-08-25). «Dame Elizabeth Blackadder obituary» The Guardian ISSN 0261-3077. (Noiz kontsultatua: 2024-02-12).
  15. ↑ Warlow, Emma (1993ko urtarrila). «In Detail». Homes & Gardens: 53.
  16. ↑ «Heriot-Watt University Edinburgh: Honorary Graduates» web.archive.org 2016-04-18 (Noiz kontsultatua: 2024-02-12).
  17. ↑ Duncan., Macmillan (1999). Elizabeth Blackadder. Blackadder, Elizabeth. Aldershot, Hants, England: Scolar Press.
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Elizabeth_Blackadder&oldid=9815356"(e)tik eskuratuta